UX ve UI tasarım, hem telaffuz olarak birbirine benzer olmasından hem de benzer işlevlere sahip olmasından dolayı karıştırılan iki kavramdır. Dijital platformların kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, UX ve UI tasarım da önemini ortaya koymuştur.
UX ve UI tasarım, farklı işlevlere sahip olsalar da, birbiriyle ilişkilidirler ve birbirlerini tamamlarlar. İki kavram da, sürekli yenilenmeli ve devamlılığını korumalıdır. İçerikten, kullanılacak renklere kadar birçok elementi kapsayan UX ve UI tasarım hakkında ne olduğu, farklarının neler olduğu gibi başlıklara değinip, açıklamaya çalışacağız.
UX Tasarım Nedir?
UX tasarım (Kullanıcı Deneyimi Tasarımı), bir web sitesi, mobil uygulama veya herhangi bir dijital ürünün kullanıcıların deneyimlerini iyileştirmek amacıyla tasarlanması sürecidir. Günümüzde, kullanıcılar dijital ortamlarda geçirdikleri zamanı artırdıkça, bu alandaki önemi de giderek artmaktadır. İyi bir UX tasarımı, kullanıcıların bir ürünü etkili ve zahmetsizce kullanmasını sağlayarak, memnuniyetlerini artırır ve dönüşümleri teşvik eder.
UX tasarımı, kullanıcıların ürünle etkileşimlerini anlamak, kullanıcı ihtiyaçlarını belirlemek ve bu ihtiyaçlara uygun bir deneyim sunmak üzerine odaklanır. Bu süreç, kullanıcı araştırması, kullanıcı yolculuğu haritalama, telaffuz (wireframe) oluşturma, prototip geliştirme, kullanıcı testleri ve sürekli geri bildirim döngüsü gibi adımları içerir.
Bir web sitesi veya uygulamanın kullanıcı dostu olması, kullanıcıların istedikleri bilgilere veya işlevlere kolayca erişebilmeleri, aradıklarını hızlıca bulabilmeleri ve bu süreçte keyif alabilmeleri anlamına gelir. Bu nedenle, UX tasarımı sadece estetik değil, aynı zamanda işlevsellik ve kullanılabilirlik açısından da büyük önem taşır.
İyi bir UX tasarımı, kullanıcıların deneyimlerini basitleştirir, gereksiz karmaşıklıkları ortadan kaldırır ve kullanıcıların hedeflerine ulaşmalarını kolaylaştırır. Bu da kullanıcıların ürüne olan bağlılığını artırır, geri dönüş oranlarını yükseltir ve marka sadakatini destekler.
Sonuç olarak, UX tasarımı, dijital ürünlerin başarısı için vazgeçilmez bir unsurdur. Kullanıcıların ihtiyaçlarını anlamak ve onlara en iyi deneyimi sunmak, rekabetçi bir avantaj sağlar ve uzun vadeli başarı için temel bir faktördür. Bu nedenle, herhangi bir dijital ürün geliştirme sürecinde, UX tasarımına gereken önemin verilmesi büyük önem taşır.
User experience, kullanıcıların, a’dan z’ye bir tasarımdaki tüm etkileşimini kapsar. Yani, kullanıcının etkileşim sürecinde yaşadığı iyi, kötü veya ilginç gelen tüm deneyimleriyle ilgilidir. Geniş bir kapsama sahip olan UX, kullanıcılara ilişkin birtakım testlerden aldığı verilerle şekillenebilir. Tasarımda yer alacak detayların, nerede, ne zaman ve nasıl yer alacağına ilişkin konularla, kullanıcı etkileşimini kurgular.
Bir web sitesinde, sıkılmadan ve keyif alarak vakit geçiriyor olmamız, UX tasarım sürecindeki, detayların sonucudur diyebiliriz. Hangi butonun, nerede olduğuna biraz dikkat edersek, arkasında yatan UX ve UI tasarım, ortaya çıkacaktır.
İnsanların sağ elini daha çok kullanıyor olması, bir yazıyı soldan sağa doğru okuyor olması veya açık renklerin daha dikkat çekici olması, UX tasarım sürecinde düşünülen detaylardan birkaç tanesidir.
UI Tasarım Nedir?
User Interface, tasarımdaki ara yüzlerle yani, dış tasarımıyla ilgilenir. Dış görünümle ilgili olan tüm tasarımlar, UI tasarım ile ilgilidir. Bu noktada UX ile karıştırabilirsiniz ama ince bir fark vardır. UX, kullanıcı deneyiminden yola çıkarak tasarım ile kullanıcının etkileşimiyle ilgilenir. UI, kullanıcı etkileşiminden çok, tasarımın göze hitap etmesiyle ilgilenir. Başka bir ifadeyle UX, algılarımızla ilgiliyken, UI gözlerimizle ilgilidir.
Tüm butonlar, UI tasarım sayesinde yerli yerindedir. Arama motoru, iletişim kısmı, hakkımızda kısmı veya galeri, UI tasarım sürecinde göze en çok hitap edecek şekilde yerleştirilir.
UX, aslında UI tasarımını da kapsamaktadır diyebiliriz. Arama motorunun veya hakkımızda kısmının nerede daha güzel gözükeceği ile ilgilenirken, UX tasarım için önemli olan kullanıcı etkileşimi ve deneyimi de düşünülmektedir. Dijital bir örnek yerine, hem kadınların hem de erkeklerin kullandığı bir çantayı düşünebiliriz. Çantanın eni, boyutu, şekli ve fermuarının görünüşü UI ile ilgilidir. Fermuarın nerede olduğunda daha çok kullanışlı olacağı, hangi renkte olduğunda daha çok tercih edileceği ise, UX ile ilgilidir.
İşte, bir web tasarım sürecinde de UI ve UX, görünümden kullanıcı etkileşimine kadar rol almaktadır.
UX ve UI Tasarım Süreci
- Benzer örnekler araştırılır.
- Hedef kitlenin kullanıcı deneyimi analiz edilir. Örneğin, sıkça sorulan sorular, şikâyetler gibi platformlardan yararlanılabilir.
- Farklı özellikler planlanır.
- Farklar, etkileşimi arttıracak şekilde tasarlanır.
- Kullanılacak renkler, yazı stilleri ve diğer tüm dış unsurlar belirlenir.
- Wireframe adı verilen, şema tasarımı yapılır.
- Kullanıcı deneyimi test edilir.
- Etkileşimin arttığı veya azaldığı detaylar, tespit edilir.
UX ve UI Tasarım Farkları Nelerdir?
UX, tasarımın kullanıcı ile olan etkileşimiyle ilgilenir. UI, tasarımın kullanıcı tarafından nasıl görüleceğiyle ilgilenir.
UX tasarım için başarı, etkileşimin ne kadar arttığıdır. UI için başarı, göze ne kadar hoş ve güzel gözüktüğüdür.
UX tasarımında testlerden faydalanılabilir ama UI tasarımlarda genelde faydalanılamaz.
UI, insan psikolojisiyle UX kadar ilgili değildir.
Mind Manager, Smart Draw gibi programları UX tasarımcıları kullanır. Adobe XD, Gravit Designer gibi programları ise, UI tasarımcıları kullanır.
UX, daha geniş kapsamlıdır. UI, yalnızca tasarımın güzelliğiyle, göze güzel gözükmesiyle sınırlıdır.
UX tasarım sürecinde psikoloji, sosyoloji gibi konularda bilgili olunması tercih edilirken, UI tasarım sürecinde web tasarım konusunda yeterli bilgiye sahip olunması tercih edilir.
Konuyla ilgili, yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz!
Örnek web tasarım çalışmalarımıza web sitemizde yer alan projeler kısmına tıklayarak erişebilirsiniz!